Stress en stress-reductie
IEMT 0 CommentsStress en stress-reductie
Waarom het onderwerp “stress en stress-reductie” zo belangrijk is…
Stress en stress-reductie
Waarom het onderwerp “stress en stress-reductie” zo belangrijk is…
De arbeidsmarkt kampt met grote problemen door hoge stress en burn-out
De cijfers liegen er niet om. 15% van de beroepsbevolking is al met burn-out klachten uitgevallen. Hoe hoog de cijfers zijn van het aantal mensen met klachten die nog wel aan het werk zijn, dat is onbekend. Om nog maar te zwijgen over de stress op de werkvloer.
Door de crisis is het bedrijfsleven een drukpan geworden waarvan het ventiel fluit. Veel uitval werd opgevangen door collega’s. Met als gevolg dat ook zij al tijden op hun tenen lopen om de zaak draaiende te houden. De noodzaak naar nieuwe krachten is groot maar niet gemakkelijk in te vullen. Want de juiste mensen voor de job zijn niet makkelijk (meer) te vinden. Hoelang kan het nog zo gaan? Stress groeit weelderig.
Vroeger, en dan bedoel ik tienduizenden jaren geleden, de periode dat we nog in korte ‘rokjes’ met speren en botten rondrenden, toen deden zich ook stress situaties voor. Liep je gezellig te wandelen en dan stak er ineens een sabeltandtijger zijn kop uit het struikgewas. Dat was dus acute stress. Wanneer die hachelijke situatie geweken was, dan keerde de rust ook terug en kon je de spannende verhalen bij het kampvuur nog eens terug horen.
Tegenwoordig kennen we die wildernis nog steeds. Alleen heet die nu “kantoor” of “werk”. Vaak is er niet meer sprake van acute stress. Behalve dan die momenten dat je baas met zijn hoofd ineens achter jouw monitor vandaan komt.
Er is sprake van langdurige stress. Sommige mensen zeggen alleen goed te kunnen presteren bij stressvolle situaties, anderen juist helemaal niet.
Welke invloed heeft stress op ons?
Wat gebeurt er in je lichaam bij (acute) stress?
Bij acute stress treedt het ‘verdedigingsmechanisme’ is werking. Het hormoon adrenaline komt vrij en het overlevingssysteem wordt geactiveerd. Het neemt de regie over en kiest instinctief voor fight, flight or freeze. De spierspanning, bloeddruk en de hartslag gaan omhoog. De longen en pupillen verwijderen zich. Alles wordt in het werk gesteld om te ‘overleven’. Die systemen die hiervoor op dit moment niet belangrijk zijn worden geremd. Een voorbeeld hiervan is de spijsvertering.
Na enkele minuten treed een tweede systeem in werking en komt het stresshormoon Cortisol vrij. Dit zorgt voor nog meer energie om met de stressvolle situatie om te gaan. Het zorgt ervoor dat je nog langer door kunt gaan.
Normaal gesproken het je de stressvolle situatie ‘overleefd’, je hebt het gevecht gewonnen, je bent de situatie ontvlucht of ontsnapt. Alles wordt weer rustig en je komt weer in de eerdere rustige staat.
Langdurige stress
Tegenwoordig is ons werk veel vaker te vergelijken met een opeenstapeling van stressvolle situaties. Die nodige rust komt er niet. Althans lang niet altijd. We ondervinden langdurige periodes van stress.
Bij langdurige stress wordt het cortisolniveau blijvend te hoog. Daardoor ontstaan gevoelens als dwang, iemand kan niet stoppen. Moet blijven doorgaan en gaat over grenzen van wat hij of zij kan. En wat goed voor hem of haar is.
Spieren zijn doorlopend gespannen, rust nemen en ontspannen lukt niet meer.
Mentaal verschuift de focus steeds meer naar wat er niet goed is.
Het denkbrein wordt overactief en probeert de problemen op te lossen.
Het vermogen om afstand te nemen en te relativeren verdwijnt. Het brein ziet niet dat het probleem wellicht helemaal niet opgelost kan worden en dat het beter zou zijn om de situatie te accepteren zoals die is.
Een vizieuze cirkel waarin men terecht gekomen is.
De corpus callosum of hersenbalk, verkrampt. En wanneer deze verbinding tussen de rechter en linker hersenhelften verkrampt, ontstaat er verwerkingsproblematiek. De hersenhelften werken niet goed meer samen.
Het vermogen om perifeer te kijken en gezonde grenzen tussen onszelf en de ander te hebben verdwijnt. Gevoelens van anderen komen meer binnen. Ook de grenzen tussen verleden, heden en toekomst vervagen.
Het zintuiglijk systeem gaat nog meer openstaan. Er komen nog meer prikkels binnen, die niet goed verwerkt kunnen worden. Men raakt nog meer in onbalans, ervaart meer emotie, cirkelt door emoties, wordt depressief, krijgt last van angsten als gevolg van overprikkeling.
De hippocampus, het centrum voor leren en geheugen, krimpt. Met als gevolg dat het korte termijn geheugen (ook wel werkgeheugen genoemd) wordt aangetast. Men kan zich niet meer concentreren, geen dingen meer onthouden. De dingen die iemand moet doen lukken niet meer zo goed en kosten veel meer tijd.
De bijnieren raken uitgeput, met als gevolg grote moeheid.
Nog wat langdurige stress zorgt voor versterking van de gevoelens en in de laatste fase treed verlamming in.
Het kaarsje gaat uit….
Of iets nu angst, depressie, burn-out of posttraumatische stress is, is soms moeilijk te onderkennen.
Stress en stress-reductie
Iedereen ervaart stress op zijn of haar manier, dat is voor iedereen verschillend. Stress is een subjectief verschijnsel. Het is dus iets wat in het brein gebeurt van diegene die stress ervaart. De oorzaak van stress of de mate hoe die ervaren wordt kan gedefinieerd worden als: het verschil (of de afstand) tussen de huidige situatie en de ideale situatie. Tussen realiteit en ‘hoe het hoort te zijn’. Dit kan gaan over onszelf, onze rollen, onze capaciteiten; over anderen, hun rollen en capaciteiten; en over situaties.
Stress en Burn-out
Langdurige stress leidt tot burn-out. Een burn-out gaat vaak samen met angsten en depressie en soms PTSS. Voor hen die de diagnose moeten stellen is het vaak niet goed te onderscheiden wat iets is. Herstellen van burn-out kost tijd omdat de hippocampus (centrum voor geheugen en onderscheid) gekrompen is.
Stress en Hoog Sensitieve Personen
HSP-ers zijn sensitieve, zeer betrokken, perfectionistisch ingestelde doorzetters met een groot verantwoordelijkheidsgevoel voor het geheel. Ze zijn intens betrokken, beleven alles heel intens. Ze leren van elke ervaring en er worden onbewust meer verbindingen gelegd in het brein.
Uit onderzoek is gebleken dat de spiegelneuronen bij hoog sensitieve personen beter werken dan bij ‘gewone’ mensen. Gevolg hiervan is dat ze emoties en gevoelens van anderen soms kunnen voelen nog voordat die ander zich er van bewust is.
Soms is het lastig onderscheid te maken of het gevoel van hen zelf is of niet. Bij onvoldoende grenzen tussen zichzelf en de ander, nemen ze de gevoelens van de ander over.
Op het werk is het voor hsp-ers al helemaal niet makkelijk om geen groot verantwoordelijkheidsgevoel en grote betrokkenheid te hebben. Er kan dus makkelijk stress ontstaan. Uit onderzoek over hoog sensitiviteit bleek dat 90% van de personen, die zich in de eigenschappen van hsp herkende, een burn-out heeft gehad. De overige 10% gaf aan de verschijnselen van oplopende stress net op tijd herkend te hebben en dus op tijd waren en ‘de stekker eruit hadden getrokken’.
Meer weten over “Van stress naar Weer Genieten”?
WeerGenieten.nl
Auteur: Erik Kamp
Be happy manager @ Weer Genieten
Erik helpt organisaties naar een hoger plan, een beter rendement, een prettigere werksfeer te brengen. Door zijn kennis en ervaring op het gebied van organisaties, processen, ICT, marketing in combinatie met de menselijke kant (sociaal/psychologische aspecten), kan hij met een helicopterview kijken naar uw organisatie en is hij in staat om in korte tijd de vinger op de zere plek te leggen en deze te helen zodat de organisatie als geheel (en het individu) gezond wordt en weer kan genieten.
Jij wilt vrij worden van stress? Neem nu contact op!